Hindistan’ın Cemmu ve Keşmir bölgesinde gerçekleştirilen saldırıda 26 turistin hayatını kaybetmesinin ardından, Hindistan ve Pakistan arasında 78 yıldır süren Keşmir krizi yeniden alevlendi. İki ülke askeri operasyon hazırlığında.
Güney Asya’nın kanayan yarası olan Keşmir, 22 Nisan’da Hindistan’ın Cemmu ve Keşmir bölgesinde yaşanan ve 26 kişinin ölümüne yol açan silahlı saldırıyla yeniden dünya gündeminde. Saldırıyı “The Resistance Front (TRF)” adlı örgüt üstlenirken, Hindistan güvenlik güçleri saldırganların Pakistan bağlantılı olduğunu öne sürdü.
Hindistan, diplomatik ilişkilerini düşürürken Başbakan Narendra Modi’nin orduya operasyon yetkisi verdiği ve askeri karşılık planlarının hazırlanması için tam yetki sağladığı belirtiliyor. Pakistan ise Hindistan’ın 24 ila 36 saat içerisinde askeri operasyon düzenleyebileceğine dair istihbarat aldıklarını duyurdu.
78 YILLIK SORUN: KEŞMİR NEDEN ÇÖZÜLEMEDİ?
Keşmir Sorunu, Hindistan ve Pakistan’ın 1947’de İngiliz sömürgesinden kurtulmasının ardından başladı. Müslüman nüfusun çoğunlukta olduğu Keşmir’in Pakistan’a katılmak istemesine rağmen dönemin prensi Maharaja Hari Singh’in Hindistan ile birleşmeyi tercih etmesi çatışmaların fitilini ateşledi.
Bölgedeki ilk savaş 1947’de başladı. 1949’da BM arabuluculuğunda ateşkes sağlansa da taraflar arasında bir referandum yapılamadı. Hindistan, bölgeyi “Cemmu ve Keşmir” adı altında kendi topraklarına kattı. Pakistan ise bu kararı hiçbir zaman kabul etmedi.
İki ülke Keşmir yüzünden 1965, 1971 ve 1999 yıllarında üç büyük savaş yaşadı. 1972’de imzalanan Şimla Anlaşması, kontrol hattını (LoC) oluşturdu ancak bu hat kalıcı çözüm getirmedi. Bölgedeki gerginlik özellikle 1980’li yıllardan itibaren kitlesel ayaklanmalarla daha da büyüdü.
2019’DA HİNDİSTAN’DAN RADİKAL HAMLE
Hindistan, 5 Ağustos 2019’da Anayasa’nın 370. maddesini iptal ederek Cemmu Keşmir’in özel statüsüne son verdi. Bu hamle, Pakistan’ın sert tepkisine neden oldu. Aynı yıl içinde taraflar arasında sınır ihlallerine dayalı hava çatışmaları yaşandı ve Hindistan-Pakistan ilişkileri donduruldu.
SEÇİMLER VE YENİ YÖNETİM
2024’te Cemmu Keşmir’de yapılan seçimlerde, bölgenin özel statüsünü geri getirmeyi savunan Hindistan Ulusal Kongresi ile Keşmir Ulusal Konferansı çoğunluğu kazandı. Ancak Modi liderliğindeki iktidar partisi BJP, bu talebi kesin bir dille reddediyor.
Pakistan, 1989’dan bu yana 5 Şubat’ı “Keşmir Dayanışma Günü” olarak ilan etmiş durumda. Yıllardır süren şiddet olaylarında on binlerce sivil, direnişçi ve güvenlik görevlisi hayatını kaybetti.
YENİDEN SAVAŞ RİSKİ Mİ?
Uzmanlar, Keşmir’de yaşanan son saldırının taraflar arasında yeni bir çatışma dalgasını tetikleyebileceğini ve bölgedeki nükleer silah kapasitesi göz önünde bulundurulduğunda, krizin yalnızca Güney Asya değil tüm dünya için tehdit oluşturduğunu vurguluyor.
