ABD’de eğitim gören Türk öğrenci Rümeysa Öztürk’ün, iftara gittiği sırada gözaltına alınması hem Türkiye’de hem de uluslararası kamuoyunda büyük yankı uyandırdı. Tufts Üniversitesi’nde doktora eğitiminin son yılında olan Fulbright bursiyeri Öztürk, ABD İç Güvenlik Bakanlığı’na (DHS) bağlı Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE) görevlileri tarafından Somerville’deki evinden çıktığı anda durdurularak gözaltına alındı.
GÖZALTI ANLARI KAMERADA
Sosyal medyada yayılan güvenlik kamerası görüntülerinde, sivil kıyafetli ve bazılarının yüzü maskeli olduğu görülen 6 ICE görevlisinin, Rümeysa Öztürk’ü çevreleyerek ellerini arkadan kelepçelediği ve telefonuna el koymaya çalıştığı görülüyor. Görüntülerde Öztürk’ün yüksek sesle itiraz ettiği, çevredeki insanların ise ne olduğunu anlamaya çalıştığı dikkat çekiyor.
ABD’DEN TARTIŞMALI AÇIKLAMA: “HAMAS DESTEKLİ FAALİYETLER”
ABD İç Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada, Öztürk’ün “öğrenci vizesine uygun olmayan faaliyetlerde bulunduğu” iddia edildi. Açıklamada şu ifadeler yer aldı:
“Rümeysa Öztürk, bu ülkede vizeyle bulunma ayrıcalığına sahip bir Türk vatandaşı ve Tufts Üniversitesi doktora öğrencisidir. ICE soruşturmaları neticesinde, kendisinin yabancı terör örgütü Hamas’ı desteklemek için faaliyetlerde bulunduğu tespit edilmiştir.”
ABD yönetimi tarafından Hamas resmen bir terör örgütü olarak tanınmaktadır. Bu nedenle bu tür iddialar, Amerikan vize politikaları açısından ciddi yaptırımlar ve sınır dışı uygulamaları doğurabilmektedir. Bakanlık ayrıca öğrenci vizelerinin “hak değil, özel izin” olduğunu belirterek Öztürk’ün statüsünün gözden geçirileceğini duyurdu.
AİLESİ TEPKİLİ: “KARDEŞİM YAZI YAZDI DİYE CADI AVI BAŞLATTILAR”
Rümeysa Öztürk’ün abisi Dr. Asım Öztürk, gözaltı kararını sert sözlerle eleştirdi. Kardeşinin herhangi bir provokatif eyleme karışmadığını, yalnızca okul gazetesinde yayınlanan bir bildiride Filistin meselesi hakkında imzası bulunduğunu ifade etti. Açıklamasında şunları söyledi:
“Kardeşim hiçbir yasa dışı faaliyete katılmadı. Yazdığı yazı, sadece üniversitenin Filistin-İsrail konusundaki taraflı tutumunu eleştiren bir değerlendirmeydi. Müslüman kimliğinden dolayı fişlendi ve Canary Mission adlı internet sitesi üzerinden hedef haline getirildi. ICE ise bunu bahane ederek kardeşimi susturmaya çalışıyor.”
Dr. Öztürk, gözaltı işlemini “Batı’nın ifade özgürlüğüne vurduğu bir darbe” olarak nitelendirdi.
T.C. WASHINGTON BÜYÜKELÇİLİĞİ: “YAKINDAN TAKİP EDİYORUZ”
Türkiye Cumhuriyeti’nin Washington Büyükelçiliği, olayla ilgili resmi açıklama yayımlayarak, gelişmelerin yakından takip edildiğini duyurdu. Açıklamada şu ifadeler yer aldı:
“Boston’da gözaltına alınan vatandaşımız Rümeysa Öztürk’ün durumu yakından takip edilmekte, ailesi düzenli olarak bilgilendirilmektedir. ABD Dışişleri Bakanlığı, ICE ve ilgili kurumlarla resmi girişimlerde bulunulmuştur. Vatandaşımızın haklarının korunması amacıyla gerekli hukuki destek sağlanmaktadır.”
ÜNİVERSİTEDEN DE TEPKİ VAR
Tufts Üniversitesi de olayın ardından yazılı bir açıklama yayımladı. Üniversite yönetimi, “Öğrencimizin gözaltına alınacağına dair önceden herhangi bir bilgi verilmemiştir. Bu durum, üniversitemizin akademik özerkliği ve öğrenci güvenliği açısından endişe vericidir.” şeklinde görüş belirtti.
ULUSLARARASI KAMUOYUNDA TARTIŞMA BAŞLADI
Olay sonrası sosyal medyada ve akademik çevrelerde birçok uluslararası kurum ve sivil toplum örgütü, yaşananları “açık bir insan hakları ihlali” olarak değerlendirdi. Özellikle Fulbright bursiyerlerine yönelik uygulamaların daha dikkatli ve hassas yürütülmesi gerektiğine vurgu yapıldı.
Rümeysa Öztürk’ün gözaltına alınması, ABD’nin uluslararası öğrencilere yönelik politikalarını bir kez daha tartışmaya açtı. Akademik bir ortamda, düşünce ve ifade özgürlüğü temelinde yapılan bir paylaşımın terörle ilişkilendirilmesi, hem hukukçular hem de insan hakları savunucuları tarafından eleştiriliyor. Sürecin nasıl devam edeceği, ABD’deki Türk topluluğu ve uluslararası eğitim camiası tarafından yakından izleniyor.
